Dening : Yoni Ahmad
Mider miber mideri jagad ing siyang ratri
Ngalor ngidul nututi maruto bayu
Namung sithik kang cinekel
Kangge nyugati jaler
Busana warna-warni ning pinggir margi
Elar pating klilip blereng mripat
Golek tamba kareben nyambung raga
Adoh ing kepati
Selengkapnya...
Sugeng Rawuh
Sumangga dipunsekecakaken, mugi Para Kanca Sastra Jawa Sutresna kersa nilaraken panyaruhe. Pamanggih panjenengan mugi saged ndadosaken kasampurnanipun blog Sastra Jawa menika. Nuwun
Sabtu, Juni 14, 2008
ING PINGGIR MARGI
NINGGAL ILMU
Dening : Yoni Ahmad
Golek ilmu kuwi…
Adus, dandan mlithit sangu buku sing kandel
fotokopinan, lungguhe ning ngarep
tembok paling mburi, karo ngrungokake
lagu ning MP3-ne, disambi diskusi
gojegan, sing ora penting ditinggal
turu, bubar langsung balik ora nganggo mampir
omah, langsung mbacut
kluyuran,
Selengkapnya...
SARANG WALET
Dening : Yoni Ahmad
Ning kene aku bisa nyawang ijo tetanduran
Langit kang jembar kanti warna-warnane
Menara-menara jejer-jejer abang putih
Ning kene bisa ndeleng ndonya
Indonesia, inggris, jawa, jepang, prancis, lan arab
Ning lante telu iki kerep dolan kanca-kanca
Sawang-sinawang suwasana
Bisa weruh srengenge ninggal siyang
Bisa weruh srengenge ninggal wengi
Panggonan dibangun telung lante
Paling ngisor ana tendha, karo wesi pating tlalang
Paling ndhuwur panggung terbuka
Sing tengah dienggo
Sarang wallet
Selengkapnya...
DUMUNG MANGAN SUKET
Dening : Yoni Ahmad
Kosal-kosel nyisa tapak
Kanti waspadha ngintik incerane
Mripat tansah temen pandelenge
Golek mangsa sing cucuk karp wetenge
Ora gawe lidas ilate
Dumung ngrogal-ngrogel
Ana tikus ngrikiti pari
Nggondholi suket
Dumung isih wapadha
Kanti masang ancang-ancang
Selengkapnya...
NGERTENI
Dening : Yoni Ahmad
Sumilire angin ning pinggir kene ngelingke aku nalika isih seneng-senenge ning pesisir
Isih tak rasake wedhi iki ana ning genggem tangan, saya tak remet saya ora bisa tak cekel mung akhire nyekel tanganku dhewe
Selengkapnya...
SALAH APA BENER
Dening : Yoni Ahmad
Wong salah lan wong bener
Salah ora ngerti salahe nanging rumangsa salah
Kuwi salah
Salah ora ngerti salahe nanging rumangsa bener
Kuwi salah
Salah ngerti salahe nanging rumangsa salah
Kuwi bener
Salah ngerti salahe nanging rumangsa bener
Kuwi salah
Selengkapnya...
PAMIMPIN IMPEN
Dening : Yoni Ahmad
Nalikane batara surya nyuminar
Nyumingkirke petenge wengi
Menehi winih-winih kahuripan
Madhangke dalan kangge linampahan
Selengkapnya...
SANDAL
Dening : Yoni Ahmad
Aku ning ngisor
Terus-terusan ning ngisor
Aku panggone reregedan
Aku kerep diidak-idak
Namengi atose bumi
Aku ora digatekake
Sanadyan ngono
Aku dibutuhke
Lan terus dibutuhke
Nanging padha ora sadar
Nek pada mbutuhke aku
Selengkapnya...
7 - 9
Dening : Yoni Ahmad
Dina iki aku pamit bapak karo ibu
Temenanan lunga arep sinau
Dicekeli duwit kanggo sangu
Saikine wis mlebu
Mbayare satus ewu…
Ping seket telu
Selengkapnya...
ORA SALAH, ORA NYESEL
Dening : Yoni Ahmad
Tik…tik…, rintik tumitik ning telampik
Bres..bres.., udane tambah deres
Kaya-kaya megat dalanku
Banter angine malangkerik nantang niatku
Peteng langite nambahi peteng atiku
Niat sing wus dak bendhung gemunung
Saka kuciwane ati salah ing jati
Sing dak kira nyasar kala wingi
Agawe ambyar lamunku
Nanging niat wus dak ongkek
Pring sing mbengkong wus dak eluk
Tak iket, tak dhadhung ngadeg jejer
Saikine dadi pancer lan keker
Selengkapnya...
ARTI WONG JUJUR
Dening : Yoni Ahmad
Ning ndonya paling gampang
Nek ninggalke tugas
Mung bisane alasan
Ora ngerti apa sing diomongke
Jujur dibuwak mbuh ning ngendi
Ucape ngelantur
Mbodhoni kanggo nutupi
Bodhonane kala wingi
Selengkapnya...
MANUTING RAGA
Dening : Yoni Ahmad
Kadeleng ing mripatku
Ana sapi mloka-mlaku ning sawah
Ngalor-ngidul mangani suket
Kaya-kaya uripe seneng banget
Nanging coba deleng
Ana tali tampar nggandhuli irunge
Sapi iku ora bisa mardhika
Selengkapnya...
MLEBU ORA METU-METU
Dening : Yoni Ahmad
Tumekane laku nganti ing pawiyatan inggil kanti niat lan eluh
Oklak-aklik sikile ngalor-ngidul luru duwit
Demen karo dalane, temen karo niate
Nanging lelakon kanti niat sing temenan
Isih kalah karo dluwang saklembar gambar kembang karo sirah
Ya abang, ya ijo, ya biru...
Selengkapnya...
KENANGA NGEMBANG MELATHI
Dening : Yonin Ahmad
Gembor-gembore suwara orkes padha muni kanti obahe tangan-tangan pemain sing nglakokake. Suwarane mblebegi wong-wong ning sekitare, iku nalika ning nggone Pak Mat lagi nyunatake anakke sing nomer telu kanti nanggap orkes dangdut campursari. Saiki wis jam sepuluh bengi, isih katon Juliati lagi linggih ngenteni gilirane nyanyi. Biduan sing siji iki pancen dienten-enteni metune karo para penonton. Ora mung saka rupane sing ayu tur manis, lan body awake sing mbahenol, nanging suwarane uga mak nyus dirungoke. Rambute sing ireng sing senengane diurai kuwi nambahi manise, ditambah awake sing putih lan mulus iku nggawe ngiler wong lanang-lanang sing padha nonton.
Selengkapnya...
Kamis, Juni 05, 2008
Kakawin Ramayana
http://www.jonggringsaloka.org/js/?pilih=news&aksi=lihat&id=22
Prabu Dasaratha saking negari Ngayodya kagungan putra sekawan; Rama, Bharata, Laksmana
saha Satrughna. Satunggaling dinten wonten resi anami Wiswamitra ingkang nuwun tulung Sri
Paduka Dasarata mb?basaken patapanipun saking para raksasa. Lajeng Rama saha Laksamana
tindhak.
Ing patapan mrika, Rama kaliyan Laksmana mejahi sedaya raksasa lajeng nuju negari Mithila
amargi wonten mriku wonten sayembara. Sok sintena ingkang menang saged angsal putri raja
anami D?wi Sita. Lajeng para pasarta dipunk?n ngrentangaken gandh?wa panah ingkang nyertani
wiyosanipun sang Sita. Mboten wonten ingkang saged kajawi Rama, lajeng kakalihipun krama
lajeng wangsul dhateng Ngayodya.
Selengkapnya...
Sejarahe Aksara Jawa
http://jaya-baya.blogspot.com/2006/05/sejarahe-aksara-jawa.html
Ing rubrik LSW JB No. 28 Minggu II sasi Maret 2006, Bapak Yusuf Asmara mundhut priksa bab
sejarahe akasara Jawa. Yen ora kleru sing dikersakake Bapak Yusuf Asmara iku aksara Jawa
anyar kanthi aksara legena cacah 20 wiwit HA nganti NGA. Yen bener mangkono, keparenga
penulis ngaturake tulisan bab sejarahe aksara Jawa kasebut, ringkesan saka sawatara bukubuku
kapustakan. Ing buku HA NA CA RA KA (Bp. Slamet Riyadi) babarane Yayasan Pustaka
Nusantara Yogyakarta diandharake manawa ngrembug sejarahe aksara Jawa anyar kang uga
diarani sastra sarimbagan utawa carakan iku ora bisa dipisahake karo rembug bab kelairan lan
pandhapuke aksara kasebut. Miturut Bp Slamet Riyadi ing bukune kang isi kelairan, penyusunan,
fungsi, lan maknane Ha-Na-Ca-Ra-Ka kasebut ana konsepsi cacah loro kanggo nlusur kelairane
aksara Jawa lan penyusunan abjad ha-na-ca-ra-ka, yaiku konsepsi secara tradisional lan
konsepsi secara ilmiah. KONSEPSI SECARA TRADISIONAL Adhedhasar konsepsi secara tradisional
laire aksara Jawa digathukake karo Legenda Aji Saka, crita turun-temurun awujud tutur tinular
(dari mulut ke mulut) bab padudon lan perang tandhinge Dora lan Sembada jalaran rebutan
keris pusakane Aji Saka sing kudune tansah padha direksa bebarengan ing pulo Majeti. Wusana
Dora lan Sembada mati sampyuh ngeres-eresi. Nalika arep angejawa, Aji Saka kang didherekake
para abdine sing jenenge Dora, Sembada, Duga, lan Prayoga lerem ing pulo Majeti sawatara
suwene. Sadurunge nerusake laku angejawa, Aji Saka ninggal pusaka awujud keris. Dora lan
Sembada kapatah ngreksa kanthi piweling wanti-wanti, aja pisan-pisan diwenehake wong
saliyane Aji Saka dhewe sing teka ing pulo Majeti njupuk pusaka kasebut. Aji Saka banjur
nerusake laku dikanthi Duga lan Prayoga. Dene Dora lan Sembada tetep ana pulo Majeti ngreksa
pusaka. Sawise sawatara lawase, Dora lan Sembada krungu kabar manawa Aji Saka
ratu ing Medhangkamulan. Dora ngajak Sembada ninggalake pulo Majeti ngaturake pusaka
marang Aji Saka. Sarehne Sembada puguh ora gelem diajak awit nuhoni dhawuhe Aji Saka,
kanthi sesidheman si Dora banjur menyang Medhangkamulan tanpa nggawa keris. Marang Aji
Saka si Dora kanthi atur dora wadul warna-warna. Dora kadhawuhan bali maneh menyang pulo
Majeti. Gelem ora gelem Sembada kudu diajak menyang Medhangkamulan kanthi nggawa keris
pusaka. Dora banjur budhal. Jalaran panggah ora percaya marang kandhane si Dora, Sembada
puguh ora gelem diajak jalaran nuhoni dhawuhe bendarane, lan precaya manawa Aji Saka bakal
netepi janjine mundhut pusakane tanpa utusan. Lelorone padha padudon rebut bener, banjur
pancakara perang tandhing rebutan keris. Wasana Dora lan Sembada padha mati sampyuh
ketaman keris sing dienggo rebutan. Sawise sawatara suwe Dora ora sowan maneh ngajak
Sembada ngaturake keris pusaka, Aji Saka banjur utusan Duga lan Prayoga nusul menyang pulo
Majeti. Bareng tekan pulo Majeti saiba kagete Duga lan Prayoga meruhi Dora lan Sembada
padha mati ketaman pusaka sing isih tumancep ing dhadhane. Sawise ngupakara layone Dora
lan Sembada kanthi samesthine, Duga lan Prayoga banjur gegancangan marak ratu gustine
ngaturake pusaka lan pawarta bab patine Dora lan Sembada. Midhanget ature Duga lan
Prayoga, Aji Saka sakala ngrumangsani kalepyane dene ora netepi janji mundhut pribadi pusaka
sing direksa Dora lan Sembada. Minangka pangeling-eling, Aji Saka banjur ngripta aksara Jawa
legena cacah wong puluh wiwit saka HA nganti NGA. HA NA CA RA KA Ana caraka (utusan) DA
TA SA WA LA Padha suwala (padudon, pancakara) PA DHA JA YA NYA Padha dene digdayane MA
GA BA THA NGA Wasana padha dadi bathang Iku mau konsepsi secara tradisional bab kelairan
lan penyusunane aksara Jawa anyar. Pancen abjad aksara Jawa sing 20 cacahe lan disusun dadi
patang larik iku, mujudake guritan sing gampang diapalake lan dieling-eling (memoteknik),
mligine tumrap sing lagi wiwit sinau maca lan nulis aksara Jawa. Abjad sing kaya guritan lan
digathukake karo legenda Aji Saka mau saya narik kawigaten bareng dikantheni gambar
padudon, perang tanding lan mati sampyuhe Dora lan Sembada. KONSEPSI SECARA ILMIAH
Miturut Prof. Dr. Poerbatjaraka, sadurunge wong-wong
duwe aksara. Basa pasrawungane mung nggunakake basa lesan. Kanthi anane aksara kang
digawa saka
dadi piranti komunikasi sarana tulisan, nanging luwih saka iku aksara uga dadi ukuran
kemajuane budaya sing ndarbeni aksara kasebut. Peradaban sing
kanyatan luwih maju tinimbang sing ora/durung duwe aksara. Miturut Casparis, sajroning
sejarah peradaban etnik Jawa, tulisan sing paling tuwa ditemokake awujud prasasti kanthi
nggunakake aksara Pallawa, nuduhake tandha wektu sadurunge taun 700 Masehi. Sadurunge iku
etnis Jawa mung nggunakake basa lesan. Sawise ditemokake sawatara prasasti liyane, baka
sethithik ditindakake studi paleografi (ilmu kanggo nyinaoni aksara kuna). Miturut studi
paleografi sing ditindakake Casparis, ana limang periode aksara Jawa. Periode kapisan (aksara
Pallawa) dening Bp. Atmodjo diperang maneh dadi loro. Kanthi mangkono kabeh ana nem
periode, yaiku: 1. Aksara Pallawa tataran wiwitan, digunakake sadurunge taun 700 M. Contone
tinemu ing prasasti Tugu ing
VII lan tengahan abad VIII. Tinemu ing prasasti Canggal ing Kedu, Magelang. 3. Aksara Jawa
kuna kawitan, digunakake taun 750-925 M, contone tinemu ing prasasti Polengan ing Kalasan,
prasasti Airlangga. 5. Aksara Majapait, digunakake ing taun 1250-1450 M. tinemu ing prasasti
Singosari lan
taun 1500 M nganti saiki. Tinemu ing Kitab Bonang lan buku-buku sabubare iku. Lair lan
ngrembakane aksara Jawa raket sesambungane karo lair lan ngrembakane basa Jawa. Aksara
Jawa anyar lair sawise basa Jawa anyar digunakake kanthi resmi ing sajroning pamarentahan,
saora-orane wiwit taun 1500 M. Wektu kasebut punjere pamarentahan ing Jawa ana ing Demak.
Mula ana sing duwe panemu manawa aksara Jawa anyar wiwit digunakake kanthi resmi nalika
jaman Demak. Panemu iki disengkuyung antara liya karo bukti awujud naskah kanthi tulisan
aksara Jawa anyar yaiku Kitab Bonang. Bab taun kelairane aksara Jawa iki padha karo
andharane Bp. Moch. Choesni ing majalah JAMBATAN edisi khusus babaran Lembaga Javanologi
Oktober taun 1996. Nanging beda versine. Bapak Moch. Choesni nggathukake kelairane aksara
Jawa anyar karo tekane muhibah utawa kunjungan persahabatan saka Tiongkok menyang tanah
Jawa (Majapait) kang dipandhegani Laksamana/Jendral Cheng Ho (Jeng Ho) kanthi ngirid
wadyabala pirang-pirang ewu cacahe sikep gegaman. Ing rubrik Opini koran Jawa Pos Senen, 15
Agustus 2005, kanthi irah-irahan Cheng Ho dan Nebula
peneliti LIPI Jakarta) nyebutake ekspedisi kapisan numpak prau cacah 300 kanthi penumpang
27.000. Ma Huan, penerjemah sing
Moch. Choesni nyangga-runggekake (meragukan) apa bener tekane caraka kanthi sandiyuda Sam
Poo Kong sing diwerdeni tiga perkasa pembalas dendam samono akehe iku ‘kunjungan
persahabatan’ kang tulus? Apa ora ana gandheng-cenenge karo pangrabasane wadya bala
Tiongkok kang sumedya nguwasani Singasari sing digagalake dening Raden Wijaya lan Arya
Wiraraja dhek taun 1293? Ma-ga-ba-tha-nga alias “mangga batangen”, mangkono pepuntoning
andharan sawise ngonceki kanthi njlimet surasane ha-na-ca-ra-ka (ana utusan), da-ta-sa-wa-la
(tanpa peperangan), lan pa-dha-ja-ya-nya (padha jayane, kasembadan sedyane). Ing ngarep
diaturake, secara tradisional urutan abjad ha-na-ca-ra-ka digathuk-gathukake karo legenda Aji
Saka. Nanging data literer nuduhake menawa naskah utawa teks sing ngemot urutan utawa
abjad ha-na-ca-ra-ka ora mesthi digathukake karo legenda kasebut. Upamane Serat Sastra
Gendhing, Serat Centhini, Serat Sastra Harjendra, Serat Saloka Jiwa, lan Serat Retna Jiwa.
Kabeh serat (buku/tulisan) kasebut isi abjad ha-na-ca-ra-ka kagandhengake karo filsafat utawa
ngelmu kasampurnan. Ing buku HA NA CA RA KA (Bp. Slamet Riyadi), ing perangan kang
ngrembug bab makna filosofis ha-na-ca-ra-ka, dibabar ora kurang saka 20 warna filsafat ha-naca-
ra-ka miturut daya nalar, wawasan, lan tujuane sing gawe makna filosofis dhewe-dhewe. Ing
majalah Jambatan kasebut ing ngarep ana nem jinis makna filosofis. Durung kalebu sing ana
makalah-makalah liyane. Beda karo kang kasebut ing Serat Manikmaya, Serat Aji Saka, lan
Serat Momana sing padhadene nggathukake karo legenda Aji Saka. Ing buku-buku kasebut abjad
ha-na-ca-ra-ka diarani sastra sarimbagan. Jalaran larikan kapisan abjad Jawa anyar iku unine
ha-na-ca-ra-ka, mula luwih dikenal kanthi jeneng carakan kaya ing Sundha lan
panalitine Prof. Dr. Poerbatjaraka, Serat Manikmaya dikarang dening Kartamursadah ing jaman
Kartasura, ing taun 1740 Jawa utawa taun 1813 Masehi. Dene abjad Jawa sing luwih tuwa
diarani ka-ga-nga, awit manut wewaton abjad Devanagari ka-kha-ga-gha-nga. Serat Manikmaya
ditedhak (disalin) dening Panambangan, punggawa Mangkunagaran, lan ing taun 1981 dibabar
dening Departemen Pendidikan dan Kebudayaan kanthi irah-irahan Manikmaya. Apa ana naskah
liyane isi legenda Aji Saka sing luwih tuwa tinimbang Serat Manikmaya, durung kaweruhan, awit
miturut Wiryamartana naskah-naskah saliyane Serat Manikmaya sing ana abjad hanacaraka-ne
keh-kehane ditulis ing wiwitane abad XIX. Yen ta Serat Manikmaya mujudake naskah sing paling
tuwa, bisa dipesthekake manawa anane abjad ha-na-ca-ra-ka wiwit jaman Kartasura. Miturut
Uhlenbeck, abjad ha-na-ca-ra-ka digunakake sawise adoh lete karo wektu sedane Sultan Agung
(1645 M) utawa antarane jaman Amangkurat I lan Amangkurat II. Bisa uga ing jaman Sultan
Agung
(pemugaran) kabudayan Jawa ing jaman Sultan Agung. Upamane, salah siji sing tumekane saiki
bisa kita rasakake, yaiku anane pananggalan Jawa. Pananggalan kasebut mujudake gabungan
antarane kalender taun Saka karo kalender taun Hijriah. Kajaba saka iku, ing naskah-naskah
sadurunge jaman Sultan Agung ora ana abdjad ha-na-ca-ra-ka. Ora bisa kita selaki aksara Jawa
kanthi abjad ha-na-ca-ra-ka sing umure
karo saya majune panalaran lan wawasane sing duwe kabudayan, aksara Jawa minangka
perangane kabudayan Jawa, minangka fungsi literer uga tau ngalami owah gingsir mligine ing
bab wewaton panulise basa Jawa nganggo aksara Jawa. Sadurunge Kongres Basa Jawa I ing
Sembada kanthi memelas amarga dadi korban pemimpin sing mencla-mencle ora netepi janji,
dianggep ora cocok karo alam Indonesia Membangun sing mbudidaya ngundhakake
pembangunan lair lan batin. Sawatara pemakalah ing Kongres Basa Jawa III ing Yogyakarta Juli
2001, malah gawe ada-ada owah-owahan bab tata panulise basa Jawa nganggo aksara Jawa.
Kepriye babaring lelakon aksara Jawa sateruse, iki pancen dadi PR-e sapa bae kang pancen isih
padha ngrumangsani melu handarbeni, hangopeni, lan hangrungkebi budaya Jawa. Ature: M.
Soemarsono JB 40/LX, 4-10 Juni 2006
Kaaturake dening: Minggon Jaya Baya |
Titikanipun:
karangan menika kalebet narasi, inggih menika ngandharaken bab sejarahe aksara Jawa
kasebut, ringkesan saka sawatara buku-buku kapustakan. Ing buku HA NA CA RA KA. Lan bab
patine Dora lan Sembada. Midhanget ature Duga lan Prayoga, Aji Saka sakala ngrumangsani
kalepyane dene ora netepi janji mundhut pribadi pusaka sing direksa Dora lan Sembada.
Minangka pangeling-eling, Aji Saka banjur ngripta aksara Jawa legena cacah wong puluh wiwit
saka HA nganti NGA. HA NA CA RA KA Ana caraka (utusan) DA TA SA WA LA Padha suwala
(padudon, pancakara) PA DHA JA YA NYA Padha dene digdayane MA GA BA THA NGA.
Sejarahe Aksara Jawa
http://jaya-baya.blogspot.com/2006/05/sejarahe-aksara-jawa.html
Ing rubrik LSW JB No. 28 Minggu II sasi Maret 2006, Bapak Yusuf Asmara mundhut priksa bab
sejarahe akasara Jawa. Yen ora kleru sing dikersakake Bapak Yusuf Asmara iku aksara Jawa
anyar kanthi aksara legena cacah 20 wiwit HA nganti NGA. Yen bener mangkono, keparenga
penulis ngaturake tulisan bab sejarahe aksara Jawa kasebut, ringkesan saka sawatara bukubuku
kapustakan. Ing buku HA NA CA RA KA (Bp. Slamet Riyadi) babarane Yayasan Pustaka
Nusantara Yogyakarta diandharake manawa ngrembug sejarahe aksara Jawa anyar kang uga
diarani sastra sarimbagan utawa carakan iku ora bisa dipisahake karo rembug bab kelairan lan
pandhapuke aksara kasebut. Miturut Bp Slamet Riyadi ing bukune kang isi kelairan, penyusunan,
fungsi, lan maknane Ha-Na-Ca-Ra-Ka kasebut ana konsepsi cacah loro kanggo nlusur kelairane
aksara Jawa lan penyusunan abjad ha-na-ca-ra-ka, yaiku konsepsi secara tradisional lan
konsepsi secara ilmiah. KONSEPSI SECARA TRADISIONAL Adhedhasar konsepsi secara tradisional
laire aksara Jawa digathukake karo Legenda Aji Saka, crita turun-temurun awujud tutur tinular
(dari mulut ke mulut) bab padudon lan perang tandhinge Dora lan Sembada jalaran rebutan
keris pusakane Aji Saka sing kudune tansah padha direksa bebarengan ing pulo Majeti. Wusana
Dora lan Sembada mati sampyuh ngeres-eresi. Nalika arep angejawa, Aji Saka kang didherekake
para abdine sing jenenge Dora, Sembada, Duga, lan Prayoga lerem ing pulo Majeti sawatara
suwene. Sadurunge nerusake laku angejawa, Aji Saka ninggal pusaka awujud keris. Dora lan
Sembada kapatah ngreksa kanthi piweling wanti-wanti, aja pisan-pisan diwenehake wong
saliyane Aji Saka dhewe sing teka ing pulo Majeti njupuk pusaka kasebut. Aji Saka banjur
nerusake laku dikanthi Duga lan Prayoga. Dene Dora lan Sembada tetep ana pulo Majeti ngreksa
pusaka. Sawise sawatara lawase, Dora lan Sembada krungu kabar manawa Aji Saka
ratu ing Medhangkamulan. Dora ngajak Sembada ninggalake pulo Majeti ngaturake pusaka
marang Aji Saka. Sarehne Sembada puguh ora gelem diajak awit nuhoni dhawuhe Aji Saka,
kanthi sesidheman si Dora banjur menyang Medhangkamulan tanpa nggawa keris. Marang Aji
Saka si Dora kanthi atur dora wadul warna-warna. Dora kadhawuhan bali maneh menyang pulo
Majeti. Gelem ora gelem Sembada kudu diajak menyang Medhangkamulan kanthi nggawa keris
pusaka. Dora banjur budhal. Jalaran panggah ora percaya marang kandhane si Dora, Sembada
puguh ora gelem diajak jalaran nuhoni dhawuhe bendarane, lan precaya manawa Aji Saka bakal
netepi janjine mundhut pusakane tanpa utusan. Lelorone padha padudon rebut bener, banjur
pancakara perang tandhing rebutan keris. Wasana Dora lan Sembada padha mati sampyuh
ketaman keris sing dienggo rebutan. Sawise sawatara suwe Dora ora sowan maneh ngajak
Sembada ngaturake keris pusaka, Aji Saka banjur utusan Duga lan Prayoga nusul menyang pulo
Majeti. Bareng tekan pulo Majeti saiba kagete Duga lan Prayoga meruhi Dora lan Sembada
padha mati ketaman pusaka sing isih tumancep ing dhadhane. Sawise ngupakara layone Dora
lan Sembada kanthi samesthine, Duga lan Prayoga banjur gegancangan marak ratu gustine
ngaturake pusaka lan pawarta bab patine Dora lan Sembada. Midhanget ature Duga lan
Prayoga, Aji Saka sakala ngrumangsani kalepyane dene ora netepi janji mundhut pribadi pusaka
sing direksa Dora lan Sembada. Minangka pangeling-eling, Aji Saka banjur ngripta aksara Jawa
legena cacah wong puluh wiwit saka HA nganti NGA. HA NA CA RA KA Ana caraka (utusan) DA
TA SA WA LA Padha suwala (padudon, pancakara) PA DHA JA YA NYA Padha dene digdayane MA
GA BA THA NGA Wasana padha dadi bathang Iku mau konsepsi secara tradisional bab kelairan
lan penyusunane aksara Jawa anyar. Pancen abjad aksara Jawa sing 20 cacahe lan disusun dadi
patang larik iku, mujudake guritan sing gampang diapalake lan dieling-eling (memoteknik),
mligine tumrap sing lagi wiwit sinau maca lan nulis aksara Jawa. Abjad sing kaya guritan lan
digathukake karo legenda Aji Saka mau saya narik kawigaten bareng dikantheni gambar
padudon, perang tanding lan mati sampyuhe Dora lan Sembada. KONSEPSI SECARA ILMIAH
Miturut Prof. Dr. Poerbatjaraka, sadurunge wong-wong
duwe aksara. Basa pasrawungane mung nggunakake basa lesan. Kanthi anane aksara kang
digawa saka
dadi piranti komunikasi sarana tulisan, nanging luwih saka iku aksara uga dadi ukuran
kemajuane budaya sing ndarbeni aksara kasebut. Peradaban sing
kanyatan luwih maju tinimbang sing ora/durung duwe aksara. Miturut Casparis, sajroning
sejarah peradaban etnik Jawa, tulisan sing paling tuwa ditemokake awujud prasasti kanthi
nggunakake aksara Pallawa, nuduhake tandha wektu sadurunge taun 700 Masehi. Sadurunge iku
etnis Jawa mung nggunakake basa lesan. Sawise ditemokake sawatara prasasti liyane, baka
sethithik ditindakake studi paleografi (ilmu kanggo nyinaoni aksara kuna). Miturut studi
paleografi sing ditindakake Casparis, ana limang periode aksara Jawa. Periode kapisan (aksara
Pallawa) dening Bp. Atmodjo diperang maneh dadi loro. Kanthi mangkono kabeh ana nem
periode, yaiku: 1. Aksara Pallawa tataran wiwitan, digunakake sadurunge taun 700 M. Contone
tinemu ing prasasti Tugu ing
VII lan tengahan abad VIII. Tinemu ing prasasti Canggal ing Kedu, Magelang. 3. Aksara Jawa
kuna kawitan, digunakake taun 750-925 M, contone tinemu ing prasasti Polengan ing Kalasan,
prasasti Airlangga. 5. Aksara Majapait, digunakake ing taun 1250-1450 M. tinemu ing prasasti
Singosari lan
taun 1500 M nganti saiki. Tinemu ing Kitab Bonang lan buku-buku sabubare iku. Lair lan
ngrembakane aksara Jawa raket sesambungane karo lair lan ngrembakane basa Jawa. Aksara
Jawa anyar lair sawise basa Jawa anyar digunakake kanthi resmi ing sajroning pamarentahan,
saora-orane wiwit taun 1500 M. Wektu kasebut punjere pamarentahan ing Jawa ana ing Demak.
Mula ana sing duwe panemu manawa aksara Jawa anyar wiwit digunakake kanthi resmi nalika
jaman Demak. Panemu iki disengkuyung antara liya karo bukti awujud naskah kanthi tulisan
aksara Jawa anyar yaiku Kitab Bonang. Bab taun kelairane aksara Jawa iki padha karo
andharane Bp. Moch. Choesni ing majalah JAMBATAN edisi khusus babaran Lembaga Javanologi
Oktober taun 1996. Nanging beda versine. Bapak Moch. Choesni nggathukake kelairane aksara
Jawa anyar karo tekane muhibah utawa kunjungan persahabatan saka Tiongkok menyang tanah
Jawa (Majapait) kang dipandhegani Laksamana/Jendral Cheng Ho (Jeng Ho) kanthi ngirid
wadyabala pirang-pirang ewu cacahe sikep gegaman. Ing rubrik Opini koran Jawa Pos Senen, 15
Agustus 2005, kanthi irah-irahan Cheng Ho dan Nebula
peneliti LIPI Jakarta) nyebutake ekspedisi kapisan numpak prau cacah 300 kanthi penumpang
27.000. Ma Huan, penerjemah sing
Moch. Choesni nyangga-runggekake (meragukan) apa bener tekane caraka kanthi sandiyuda Sam
Poo Kong sing diwerdeni tiga perkasa pembalas dendam samono akehe iku ‘kunjungan
persahabatan’ kang tulus? Apa ora ana gandheng-cenenge karo pangrabasane wadya bala
Tiongkok kang sumedya nguwasani Singasari sing digagalake dening Raden Wijaya lan Arya
Wiraraja dhek taun 1293? Ma-ga-ba-tha-nga alias “mangga batangen”, mangkono pepuntoning
andharan sawise ngonceki kanthi njlimet surasane ha-na-ca-ra-ka (ana utusan), da-ta-sa-wa-la
(tanpa peperangan), lan pa-dha-ja-ya-nya (padha jayane, kasembadan sedyane). Ing ngarep
diaturake, secara tradisional urutan abjad ha-na-ca-ra-ka digathuk-gathukake karo legenda Aji
Saka. Nanging data literer nuduhake menawa naskah utawa teks sing ngemot urutan utawa
abjad ha-na-ca-ra-ka ora mesthi digathukake karo legenda kasebut. Upamane Serat Sastra
Gendhing, Serat Centhini, Serat Sastra Harjendra, Serat Saloka Jiwa, lan Serat Retna Jiwa.
Kabeh serat (buku/tulisan) kasebut isi abjad ha-na-ca-ra-ka kagandhengake karo filsafat utawa
ngelmu kasampurnan. Ing buku HA NA CA RA KA (Bp. Slamet Riyadi), ing perangan kang
ngrembug bab makna filosofis ha-na-ca-ra-ka, dibabar ora kurang saka 20 warna filsafat ha-naca-
ra-ka miturut daya nalar, wawasan, lan tujuane sing gawe makna filosofis dhewe-dhewe. Ing
majalah Jambatan kasebut ing ngarep ana nem jinis makna filosofis. Durung kalebu sing ana
makalah-makalah liyane. Beda karo kang kasebut ing Serat Manikmaya, Serat Aji Saka, lan
Serat Momana sing padhadene nggathukake karo legenda Aji Saka. Ing buku-buku kasebut abjad
ha-na-ca-ra-ka diarani sastra sarimbagan. Jalaran larikan kapisan abjad Jawa anyar iku unine
ha-na-ca-ra-ka, mula luwih dikenal kanthi jeneng carakan kaya ing Sundha lan
panalitine Prof. Dr. Poerbatjaraka, Serat Manikmaya dikarang dening Kartamursadah ing jaman
Kartasura, ing taun 1740 Jawa utawa taun 1813 Masehi. Dene abjad Jawa sing luwih tuwa
diarani ka-ga-nga, awit manut wewaton abjad Devanagari ka-kha-ga-gha-nga. Serat Manikmaya
ditedhak (disalin) dening Panambangan, punggawa Mangkunagaran, lan ing taun 1981 dibabar
dening Departemen Pendidikan dan Kebudayaan kanthi irah-irahan Manikmaya. Apa ana naskah
liyane isi legenda Aji Saka sing luwih tuwa tinimbang Serat Manikmaya, durung kaweruhan, awit
miturut Wiryamartana naskah-naskah saliyane Serat Manikmaya sing ana abjad hanacaraka-ne
keh-kehane ditulis ing wiwitane abad XIX. Yen ta Serat Manikmaya mujudake naskah sing paling
tuwa, bisa dipesthekake manawa anane abjad ha-na-ca-ra-ka wiwit jaman Kartasura. Miturut
Uhlenbeck, abjad ha-na-ca-ra-ka digunakake sawise adoh lete karo wektu sedane Sultan Agung
(1645 M) utawa antarane jaman Amangkurat I lan Amangkurat II. Bisa uga ing jaman Sultan
Agung
(pemugaran) kabudayan Jawa ing jaman Sultan Agung. Upamane, salah siji sing tumekane saiki
bisa kita rasakake, yaiku anane pananggalan Jawa. Pananggalan kasebut mujudake gabungan
antarane kalender taun Saka karo kalender taun Hijriah. Kajaba saka iku, ing naskah-naskah
sadurunge jaman Sultan Agung ora ana abdjad ha-na-ca-ra-ka. Ora bisa kita selaki aksara Jawa
kanthi abjad ha-na-ca-ra-ka sing umure
karo saya majune panalaran lan wawasane sing duwe kabudayan, aksara Jawa minangka
perangane kabudayan Jawa, minangka fungsi literer uga tau ngalami owah gingsir mligine ing
bab wewaton panulise basa Jawa nganggo aksara Jawa. Sadurunge Kongres Basa Jawa I ing
Sembada kanthi memelas amarga dadi korban pemimpin sing mencla-mencle ora netepi janji,
dianggep ora cocok karo alam Indonesia Membangun sing mbudidaya ngundhakake
pembangunan lair lan batin. Sawatara pemakalah ing Kongres Basa Jawa III ing Yogyakarta Juli
2001, malah gawe ada-ada owah-owahan bab tata panulise basa Jawa nganggo aksara Jawa.
Kepriye babaring lelakon aksara Jawa sateruse, iki pancen dadi PR-e sapa bae kang pancen isih
padha ngrumangsani melu handarbeni, hangopeni, lan hangrungkebi budaya Jawa. Ature: M.
Soemarsono JB 40/LX, 4-10 Juni 2006
Kaaturake dening: Minggon Jaya Baya |
Titikanipun:
karangan menika kalebet narasi, inggih menika ngandharaken bab sejarahe aksara Jawa
kasebut, ringkesan saka sawatara buku-buku kapustakan. Ing buku HA NA CA RA KA. Lan bab
patine Dora lan Sembada. Midhanget ature Duga lan Prayoga, Aji Saka sakala ngrumangsani
kalepyane dene ora netepi janji mundhut pribadi pusaka sing direksa Dora lan Sembada.
Minangka pangeling-eling, Aji Saka banjur ngripta aksara Jawa legena cacah wong puluh wiwit
saka HA nganti NGA. HA NA CA RA KA Ana caraka (utusan) DA TA SA WA LA Padha suwala
(padudon, pancakara) PA DHA JA YA NYA Padha dene digdayane MA GA BA THA NGA.
http://www.jonggringsaloka.org/js/?pilih=news&aksi=lihat&id=22
DEWI ANJANI
Dewi Anjani atmajane resi Gutama patutan karo dewi Windradi di hya dewi windarti sawijinning widadari, kalebu matasaning widadari ing Kahyangan Kaindran. Anggone dadi garwane Resi Gutama awit saking nugrahaning Sanghyang Bathara Indra dene banget anggone suyut sujud ngabekti ing pangeran Hyang Bathara kang akarya jagad.
Dewi Anjani duwe rayi kakung loro yoiku Raden Anjana lan Anjarnaka. Sadurunge apes rewanda, Dewi Anjani kuwi endahing warna tan prabeda lawan ingkang ibu. Salagane solah bawa wicarane bebasan kaya jambe sinegar, mula ora mokal yen bareng wis ngancik remaja putri tansah dadi sekar lathi. Dhasar atmajane Sang Resi kang putri mung siji, panyuwune tansah dituruti uga karo ibune sang Dewi Windarti.
Selengkapnya...
DEWI LANJAR
Wis puluhan taun luwih anggonku mergawe dadi tukang gawe prau ing dhukuh Seturi. tansah nir ing sambekala ora nemu rubeda. Nanging embuh kepiye kawitane, dhek 3 taun ke pungkur aku nate mrangguli prastawa sing ora klebu ing nalar.
Pas wayah tengange, wayahe tukang kayu padha lautan, klebu aku jenengku disamarke wae (Surono). Bubar madhang aku sakanca padha jagongan. Ana sing, sedhal-sedhul rokokan tingwe, lan ana kang turon ing bale sinambi gegojegan. Kancaku sarowang pancen padha seneng guyon, yen wis ajeg dadi regeng banget. Malah ana kalane sok omongan "sawaran", tegese ceblang-ceblung omongan nganyelake. Aku sing padatan ora seneng guyon, ndilalah nrambul melu gojeg nganti kliwat wates.
Selengkapnya...
Dewi Rayungwulan
Kawontenan abad ingkang sampun kepungkur, wonten ing sakiwa tengene Gunung Muria ing sisih pojok kidul ngadek kadipaten. Wonten ing Jawa Tengah ing Kota Pati Semarang. Asma Kadipaten menika Carangsoka. Daerah menika subur makmur. Warga urip kanthi ayem tentrem. Tanah lan wilayah Carangsoka menika kawiwitan saking kali juwana ngantos pesisir lor Jawa Tengah sisih etan.
Ingkang anggadhahi tahta inggih menika Raden Puspahandungjaya. Deweke adhipati ingkang arif lan wijaksana, sahingga para warga sami tresna. Adhipati Puspahandungjaya anggadhahi garwa ingkang anggun, setia lan tuhu sarta bekthi marang garwa, ingkang kasebat dadhos Sang Prameswari.
Selengkapnya...
Mite
“LABUHAN PARANGKUSUMA”
Sasedane Ki Pamanahan, Panembahan Senopati ngganteni kalungguhane lan diangkat dadi Bupati Mataram. Nanging sajroning setaun, Panembahan Senopati ora oleh tilik menyang Pajang disik.
Selengkapnya...
LEGENDA KISAH SEEKOR IKAN LELE
Terjadinya Kali Taun di Desa Karanggambas Purbalingga
Ana ing salah sijining dina desa kang panggone ora adoh saka gunung Slamet, duweni keunikan alam. Keunikan kasebut yaiku anane kali ing Desa Karanggambas, kang mili suwene setaun lan asat suwene pada setaun. Miturut critane saka atusan taun kapungkur, sesepuh desa kasebut jenenge Eyang Sarantaka. Eyang Sarantaka duweni sifat kang luhur, sabar, tulung tinulung lan ramah. Eyang Sarantaka diajeni kabeh penduduk desa kasebut, amerga kepinterane, akeh wong kang pada njaluk tamba, njaluk petunjuk urip lan liya-liyane. Kabeh wong diajari tata cara kang apik lan bener miturut agama Allah.
KALI PROGO
Lakune Endang Sigaluh kandheg. Mak greg. Kaget bareng ana wong lanang gagah pidegsa nyegat dheweke.
“Heh cah ayu, mandheg dhisik! Hemmm! Yahmene kok liwat kene, kendel temen kowe, cah ngendi ta? Sapa jenengmu?”
Dibrondong pitakon ngono mung meneng wae. Endang sigaluh mencep nggemesake. Niyate ora nyepelekake sing takon, nanging pancen lagi tapa mbisu.
“Heee...., ayu-ayu kok suda rungu. Sapa kowe?”
Pambledinge tembung ngoyak. Ning sing ditakoni isih meneng. Emoh guneman sakecap-kecapo. Mula pawongan kuwi malah saya galak. Tangane sraweyan, pengin ngrangkul wanita iku. Mung wae wanita iku nguwasani ngelmu bela dhiri. Buktine, klakon kemipat tangane nyingkang wong lanang sing arep sembrana iku nganti jekangkangan.
Selengkapnya...
JAKA TINGKIR
Jeneng asline yaiku Mas Karebet, putra saka Ki Ageng Pengging. Jeneng mau, asale saka bapakke nanggap wayang beber ngepasi laire Jaka Tingkir. Nalika Mas Karebet umur sepuluh taun, Ki Ageng Pengging diukum pati, merga dituduh mbrontak saka Kesultanan Demak. Ora sawetara suwe ibune uga seda. Banjur Mas Karebet dipek anak dening Nyi Ageng Tingkir. Dheweke pamit marang Nyi Ageng Tingkir saperlu meguru.
Mas Karebet nyinau ilmu agama. Dheweke meguru marang Sunan Kalijaga, banjur meguru maneh menyang Ki Ageng Sela. Dening Ki Ageng Sela, diaku anak lan digandeng sedulurke karo putu-putune yaiku Ki Juru Martani, Ki Ageng Pemanahan Lan Ki Panjawi. Jaka Tingkir lunga menyang Kasultanan Demak Bintoro. Ing Demak, dheweke mangggon ing omahe Kyai Gandamustaka (pamane Jaka Tingkir) kang dadi lurah ganjur (ngurusi mesjid). Dening Sultan Trenggana, Tingkir diangkat dadi lurah wiratamtama.
Selengkapnya...
Keris
KERIS SANGKELAT
Antuk dawuh sing kaya mangkono Jeng Sunan Kalijaga budhal sajroning alas gedhe, golek kayu jati kanggo saka guru. Anggone budhal Jeng Sunan Kalijaga ngajak murid kinasih kang peparab Jaka Supa.
Nalika isih timure Jeng Sunan Kalijaga peparab Raden Mas Sahid. Nakale tanpa duga saka ngrampok nganti tekan medok wis dilakoni kabeh. Nanging nalika ketemu karo Jeng Sunan Bonang, Raden Mas Sahid dadi sadar lan tobat. Amarga dheweke antuk wejangan saka Jeng Sunan Bonang.
Selengkapnya...
Legenda dari Kendal
KI AGENG PURBONEGORO
DUMADINE DESA SOJOMERTO
”Tumenggung Mandurareja, kowe tak angkat dadi senopati kang arep nyerang wong Walanda ana ing Jakarta karo bupati-bupati liyane lan gawanen mriamku kuwi.”
”Inggih kanjeng Sultan.”
Temanggung Mandurareja nikah karo putrine Tumenggung Wargapati saka Mataram. Nalika dheweke ora entuk bali menyang Mataram, dheweke karo anak lan ibune lunga ana ing Kaliwungu. Lan Tumenggung seda ana ing kana.
Selengkapnya...
Prasasti
PRASASTI GONDOSULI
Anggone moro menyang situs candi Gondosuli soko titik tengah kabupaten Temanggung wis ora angel, gampang diparani mergane wis ana srana dalan sig wis diaspal ambane 6 meter, uga srana angkatan umum sing ngubongake terminal Magelang-Secang-Temanggung-Wonosobo lan angkatan umum sing ngubongake terminal Semarang-Secang-Temanggung-Wonosobo wis akeh.
Selengkapnya...
PATI
Asal Mula Desa Kajen
Desa Kajen samenika asalipun saking Mbah mutamaqin. Kacariyos mekaten :
Mbah Mutamaqin anggadahi pangingon inggih menika Jin ingkang katah. Cekak cerita, Mbah Mutamaqin menyang ing mekah dipun gendong jin. Nanging dereng ngantos mekah jin menika nibakake mbah mutamaqin ing segara. Banjur Mbah Mutamaqin ketemu kaliyan iwak kang ageng. Ora suwe Mbah Mutamaqin numpak Iwak kang gedhe mau ning tepi laki Nil. Banjur Mbah Mutamaqin bisa ngakoni Kaji ngantos rampung.
Sak rampungi kaji, Mbah Mutamaqin mboten anggal kendaraan kangge bali menyang tanah jawi. Nanging atine mantep yen deweke bisa bali ing tanah jawi. Ora let suwe Mbah Mutamaqin kepadhosan tiyang wonten ing Mesjid. Durung wae ngomongake apa sing di adepi, wung kuwi wis ngerti dewe. Mbah Mutamaqin manut lan mantep yen iki pancen pitulungane sing gawe urip. Mbah Mutamaqin di wenehi pesen : “aja melek yen durung tekan lemah”. Mbah Mutamaqin merem. Wong mau, ngepruk Mbah Mutamakin sing lagi sila nganggo tongkat ning tangane. Banjur Mbah mutamakin mletik aduh, tiba ing disa sing di jenengake Cebolek (sing artine ceblok terus melek). Banjur melaku terus ning arah kulan sangka desa cebolek banjur netep ning kana.
Mbah Mutamakin netep ing kulan desa Cebolek kuwi akeh sing geting. Apa tenan wong kuwi kaji ijen? Banjur suwene netep ing kana, Mbah Mutamaqin ngamalake ilmune teng mriku. Banjur suwene Zaman papan panggenan kuwi dijenengake Desa Kajen ( Kaji Ijen), sing saiki dadi kutha santri ing daerah kuwi. Cekak cerita nganti saiki sabanjure Mbah Mutamaqin ing wulan Suro. Saben siji sura okeh wong-wong sing Ziaroh ing ngriku.
Selengkapnya...
MASJID MANTINGAN CIKAL BAKAL UKIR JEPARA
Sederet jalan Kudus-Jepara kagem nguatake jeporo kanggo kota ukir. Nanging lelakuan sakniki ora mbahas Jeporo dadi kota ukir, nanging mbahas soal Masjid peninggalan purba kala ingkang dipun arani cikal bakal motif ukir ing Jeporo. Masjid niku manggon ing deso Mantingan Kecamatan Taunan Jeporo. Sak meniko manggon ing Mantingan, masjid iku sakniki terkenal inggih meniko masjid Mantingan. Tembung Mantingan inggih meniko saking tembung “Kepentingan”. Kepentingan meniko saget kasebut keperluan penting.
Selengkapnya...
SANGKURIANG
Wektu iku, ana ing desa cilik jaman dhisik ing kana kuwi mau ana gadhis ayu sing pinter nyulam. Pas dheweke lagi nyulam ujug-ujug benange sing werna abang kuwi tiba terus ilang, ngantek gadhis iku nganakake sayembara sing isine : ”sapa sing bisa nemokake benangku sing werna abang kuwi mau, ne lanang tak dadekke bojoku, tapi ne wadon tak dadekeke sedulurku”. Wektu iku ujug-ujug benange sing werna abang kuwi mau ditemu kewan lan diterke nang kamare gadhis kuwi mau, kewan iku jebule kirik. Sak nalika kirik kuwi mau dadi bojone gadhis kuwi, lan bebojoan karo kewan kuwi entuk anak lanang siji. Anak iku dijenengi sangkuriang.
Selengkapnya...
GEDHANG BECICI
GEDHANG BECICI
ORA ENTUK DI PANGAN
Putri Narayana yaiku istri Sunan Muria kang lagi meteng. Putri Narayana pengen mangan daging kijang. Sunan Muria seneng amerga puteri Narayana lagi meteng, nanging Sunan Muria bingung piye carane golek daging kijang,
Selengkapnya...
RIWAYAT KUTHA REMBANG
Sejarah Jenenge Kutha Rembang
Sekitar taun Saka 1336 M, ana wong saka Campa Banjarmlati teka cacahe wolu, kabeh kuwi mau wong sing pinter gawe gula. Kabeh wong Campa mau pindah saka negerine banjur mangkat ngliwati segara kulon nganti tekan mendarat ing sekitare kali sing kiri kanane diuripi wit Bakau.Rombongan kuwi dipimpin kakek Pow Le Din.
Wektu mendarat kabeh rombongan kuwi nglakoni do’a lan semedi, banjur dheweke ngawiti nebang wit Bakau lan diteruske dening liyane.Sakteruse tanah sing wis dibuka kuwi didadeake lahan pategalan, pekarangan, perumahan lan perkampungan. Kampung kuwi dijenengi KABONGAN asale saka tembung Bakau dadi Ka – Bonga – An.
Selengkapnya...
LEGENDA
Asal Usul Kutha Kudus
Kutha Kudus dadi Pnggonan pamerentah Kabupaten Daerah Tingkat II Kudus ing Propinsi Jawa Tengah, neng jaman niyen ana desa cilik sing dikuwasani Kerajaan Majapait. Nanging padunungane ora wigah banget, kejaba salah sawijine ana panggonan kang dadi utamane lalu lintas ekonomi saka pelabuhan Jepara marang pedalaman Majapait lan sebalike.
Selengkapnya...
HARI JADI KABUPATEN PATI
Keris Rambut Pinutung dan Kuluk Kaniraga yaiku lambang kekuasaan lan kekuatan iya kuwi simbul kekuasaan lan kekuatan. Jaman semana sapa wae sing duweni pusaka kuwi, bakal bisa nguasani pamerintah ing Pulau Jawa. Sing duweni 2 pusaka mau yaiku Raden Sukmayana panggede Majasemi andalan Kadipaten Carangsoka.Arep pungkasaning abad XIII sekitar tahun 1292 Masehi ing Pulau Jawa panguasa pemerintahan sing duweni wibawa pada leren. Wiwit kuwi kerajaan Pajajaran bubruh, kerajaan Singasari surut, lan kerjaan Majapahit durung ngadek.
Ing Pante lor Pulau Jawa Tengah sekitar Gunung Muria bagian wetan metu panguasa sing ngangkat awake dhewe dadi adipati, wilayah kekuasaane mau diarani Kadipaten.
Selengkapnya...
Kalendher Jawa
Kalendher Jawa
Selengkapnya...Kalendher Jawa kuwi dietung miturut saka peredharane mbulan, kaya kalendher Islam. Kalendher liya ana sing dhasare saka lakune srengenge. Miturut sajarah, sadurunge bangsa Hindhu teka ing Tanah Jawa, wong Jawa wis duwe kalendher dhewe kang diarani Pranata mangsa, kang dadi paugerane para among tani. Pranata mangsa iki adhedhasar peredharane rembulan (Komariah). Wiwitane pranata mangsa mung dumadi saka 10 mangsa, lan sawise tanggal 10 April yakuwi pungkasane mangsa kasapuluh banjur nunggu mangsa pisanan (Kasa utawa Kartka) yakuwi ing tanggal 22 Juni. Mangsa nunggu mau kesuwen saengga ditetepake mangsa ka sewelas (Destha utawa Padrawana)) lan karolas (Sadha utawa Asaji) saengga genep dadi rolas sasi.
LEGENDA DESA LORAM
Salah sijine gapura sugeng rawuh saka tatanan watu lan bata sing wernane abang enom. Lan sing ditata kaya bangunan omah adhat kutha kretek. Uga cet sing awit luntur katon ngadeg jejeg ana ing pinggir dalan mlebu pinuju desa Loram kulon, Kecamatan Jati, Kudus, Jawa Tengah.
Ana salah sijine perangan bangunan sing dhuwure rong meter kuwi, kasebut tulisan “ Anda Masuk Desa Loram “ sing ditulis karo huruf gedhe lan wernane peteng kontras banget karo latar belakange sing abng enom mau. Tanpa maca, wong-wong sing ngliwati dhaerah home industry awit saka tas nganti tekstil, apa maneh sing manggin ana ing jerone kuwi bakal weruh yen dhaerah kuwi wis mlebu Loram.
Selengkapnya...
BATU GAJAH
Ki Ageng Kedungsari adalah warga terpandang di daerah Gebog yang sekarang berada diwilayah kabupaten Kudus. Ia piun berbahagia dengan seorang anak lelakinya yang tampan. Setelah menyaksikan anaknya yang dewasa berniatlah Ki Ageng menikahkannya. Akan tetapi anaknya mengaku belum memiliki pilihan hati. Oleh karena itu Ki Ageng Kedungsari mencarikan seorang gadis yang kelak pantaas mendampingi anaknya. Beberapa waktu kemudian Ki Ageng mendapat kabar bahwa Ki Ageng Rajekwesi di daerah Jepara memiliki seorang gadis yang cantik jelita.
Rencana kunjungan dan melamar ke Jepara segera di persiapkan bersama seluruh kerabat yang semuanya adalah orang terpandang. Dalam lubuk hati Ki Ageng Kedungsari, bersemilah harapan yang indah karena merasa dirinya orang yang kaya dan terhormat.
Selengkapnya...
BULUSAN
Pada suatu hari Sunan muria berniat mnghadiri sebuah pertemuan Wali Sanga di daerah Pati untuk membicarakan syiar islam. Perjalanannya diikuti oleh sejumlah santri terpilih yang senantiasa setia berguruk kepada Sunan Muria. Pada waktu itu perjalanan mereka belum selancar sekarang karena masih menempuh hutan belukar, sawah dan rawa. Perjalanan itu berlangsung siang dan malam agar segera sampai ke tempat tujuan.
Di suatu persawahan yang terlindung pepohonan yang lebat, Sunan Muria terhenti langkahnya karena mendengar suara “krubyuk-krubyuk” yaitu suara air yang disebabkan oleh gerakan tertentu. Sesungguhnya suara itu berasal dari langkah-langkah orang disawah yang berair.
Selengkapnya...
CERITA RAKYAT
DUMADINE JENENG DESA-DESA ING TLATAH KAB. JEPARA
Ing sawijining dina garwane Kanjeng Ratu Kalinyamat marak sowan nekani paseban marang gurune kang asma Kanjeng Sunan Jabar Sodig (alias Sunan Kudus). Ing padepokan menara Kudus ing kana uga rawuh Adipati Arya Penangsang, gandeng Arya Penangsang anduweni ati culika marang sultan Hadirin (garwane Ratu Kalinyamat). Perkara warisan kraton Demak mala Arya Penangsang nuli marjaya marang Sultan Hadirin nganggo keris Agul-agule.
Selengkapnya...
REMBANG LAN JANGKAR DAMPOAWANG
Mbiyen jangkar tuwa sing nancep gagah neng TAman Ria Pantai Kartini kuwi jangkar tinggalane Dampoawang sing kapale nyasar ing segara Rembang. Dampoawang kuwi sejatine julukan nahkoda asale saka China. Nanging sing terkenal neng Rembang Dampoawang kuwi yaiku Dampoawang Laksamana Cheng Ho, sing ana ing crita legenda , tau kalah perang tanding karo Sunan Bonang. Bener orane crito kuwi mau legenda turun temurun sing dikenal ing Rembang.
Ana crito maneh yen jangkar sing panggonana sebelahan karo anjungan TRP Kartini iku dianggep keramat lan tau gawe repot wong kang nyambut gawe sing arep mindah jangkar sing maune ana ing njero taman Kartini, dipindah luwih njorok segara ana crito mbah Bening tau nggergaji sebagian jangkar mau kanggo bahan gawe keris, jare sawise ngethuk jangkar mau ing Rembang udan deres banget.
Selengkapnya...
Cerita Rakyat ; Dumadine Tlaga Ngebel
Tlaga Ngebel mono mapan ana ing areng-arenging Gunung Wilis isih kalebu ing tlatah Kabupaten Panaraga. Jawa timur tumekane seprene , masyarakat ing sakiwa tengene kono isih nduweni kepercayaan menawa mula bukune dumadidine Tlaga Ngebel iku ana gegayutane karo critane petilasane nyai Latung kang uga mapan ana ing sacedhake tlaga iku.Dene crita dumadine tlaga Ngebel taakaturake kaya ing ngisor iki.
Dhek jaman biyen, ing ereng-erenge gunung Wilis ing sisih kulon ana salah sawijineng pandhita sidik permana utawa pandhita wikan ing ngelmu kang jejuluk Begawan wida. Kocapa, Begawan Wida mau kagungan putrid sing endah rupane. Emane ora ana priya siji-sijia kang nglamar marang dheweke amarga manggone adoh karo padesan. Saya dewasa kaendahane sang putri mau saya tambah ayune, mula saka iku, ora mukal lamun bapake dhewe, ya begawan Wida mau nganti kasmaran karo sang putri. dhasar ing papan kono babar pisan ora ana wong siji-sijia kang mangerteni amarga papane kang kapencil. sang Begawan Wida ora kuat nahan hawa nepsune nalikane nyawang kasulistyane putra putrine mau. ing tundhone, kekarone klakon nindaake saresmi sing ora samestine.
Selengkapnya...
WEWALER LELUNGAN SABTU PAHING
Kacarita nalika semana sinuwun prabu ing Pengging tindak menyang wewangkon kabupaten Banyumas. Nalika semana kabupaten Banyumas isih dumunung ana ing Wirasaba, lan Bupatine Raden Tumenggung Rahutomo.Bupati Wirasaba(Banyumas) kagungan putri kang ayu rupane asmane Raden Rara Sukatinah. Sajatine mono Raden Rara Sukartinah wis nate dadi mantune Demang Toyareka, ananging durung nganti atut, durung nganti kelakon sare bareng karo kakunge awit pancen ora seneng. Raden Rara Sukartinah resmi dadi randha nanging sanajan randha nanging randha kembang. Senajan wis randha nanging isih suci marga durung nate kembul (becik). Dhek semana Raden Rara Sukartinah lagi mekar – mekare ibarat kembang, mula akeh para remaja kang padha kasmaran.
Selengkapnya...
Jaka Gedhe Lurah Kapisan ing Dusun Nangkasawit
Ing salah sawijinig dina Jaka Gedhe ditimbali ramane, Kyai Pati, Tumenggung ing Gunungpati. Wis pirang-pirang dina iki Jaka Gedhe ditawani palakrama ora gelem wae, malah senengane kluyuran neng alas. Jaka Gedhe sowan didherekake Sarwo lan Sarwi.
“Jaka Gedhe, putraku, kowe kuwi saka ngendi?” pitakone Kyai Pati marang putrane.
“Saking ngalas, rama.” jawabe
“Kowe kuwi wis gedhe, wis wayahe palakrama banjur nggenteni dadi tumenggung ing Gunungpati kene.” ngendikane setengah jengkel marang putrane siji-sijine kuwi.
“Mangke rama menawi kula sampun nemuake Dewi Kuning. Sakniki kula badhe nyuwun pamit kaliyan rama saha ibu. Kula badhe madosi Dewi Kuning.” kandane Jaka Gedhe.
Selengkapnya...
Mula Bukane Sragen
Pemberontakan Cina sing dipimpin dening Sunan Kuning utawa Raden Mas Garendi marahi Paku Buwana II pilih lunga neng Pacitan. Salah sijine senopati Kartasura sing jenenge Tumenggung Alap-Alap oleh wangsit lewat ngimpi. Neng ngimpine iku, Tumenggung Alap-Alap ditekani pawongan.
“Hey Tumenggung, iki ana telung pusaka, tebok (wadah sega), lumbung pring, karo tongkat. Telung pusaka iki gawanen lunga saka Kartasura kene. Besok nek wis tekan titi wancine, pusaka telu iki kudu mbok wenehke karo Pangeran Mangkubumi nalika ana perang gedhe”.
Tumenggung Alap-Alap kaget nalika dheweke tangi, pusaka telu iku wis ana neng cedhake. Tumenggung Alap-Alap banjur lunga mengetan saka Kartasura.
Selengkapnya...
Pangeran Samodra
Legenda Gunung Kemukus utawa Legenda Pangeran Samodra iku asale utawa dikenal neng desa Pendem, Kecamatan Sumberlawang, kabupaten Sragen, 26 kilometer saka tlatah Surakarta mengidul. Neng Gunung Kemukus iku ana sarean kramate Pangeran Samodra sing saiki papane kanggo obyek wisata neng kabupaten Sragen. Saben malem jum’at pon, kuburan kramat Pangeran Samodra iku ditekani wong akeh saka ngendi-ngendi sing biasane arep nggolek pesugihan.
Selengkapnya...
Cerita Rakyat ; Watu Gajah
(Kudus)
Banjur kulawargane Ki Ageng Kedungsari nyiapake ubarampe maneka warna kanggo digawa menyang Jepara. Ki Ageng Kedungsari atine sansaya bungah banget amarga rumangsa dheweke wong sing paling sugih lan dihurmati wong akeh.
Selengkapnya...
ATI KAREP BANDHA CUPET
Wis sawatara taun Ki Andangkara madeg dadi lurah ing Desa Kedunggalar kanthi diembani kadange Ki Modangkara, malah papan kono wis dadi padesan kang subur. Para kawula kang mapan ing desa kono uga akeh banget sing asale saka ngendi-endi. Kang mengkene iki yekti agawe senenging Ki Lurah apa dene kadange.
Nalika semana Ki Lurah apa dene Ki Modangkara padha-padha wis kagungan garwa, malah kapara wis padha peputra. Dada panguripane wong loro mau bener-bener wis mapan, wis katon ayem miturut ukurane sing padha weruh. Nanging apa bener mengkana?.
Selengkapnya...
WATU GODEG
Watu godeg, ngono masyarakat Desa Tawangsari Kecamatan Tretep Kabupaten Temanggung menehi jeneng watu sing kaanggep keramat. Ing desa Tawangsari iki akeh petilasan jaman perang Diponegoro sakawit ngendikane para sesepuh desa iki mapan ing pereng gunung Prau, adoh saka kutha, didadekake papan pengumprtan prajurit kanggo nyusun kekuwatan perang nglawan penjajah walanda. Ing papan kono uga ana curug sing banyune ajeg ora nate asad, diduga biyen minangka sumber banyu pangiripan laskar-laskare Kyai Suradipo. Mula kawasan iki saiki dadi obyek wisata Curug Surodipo utawa Curuk Trocoh(terus mili) sing wis karintis pangembangane dening dinas Pariwisata kabupaten Temanggung.
Selengkapnya...
Langganan:
Postingan (Atom)
