ELINGA NGGER !

“ LENGGER”

Ki Martoloyo kuwi wong kang agamane kuwat lan seneng karo seni. Ki Martoloyo uga seneng ngulandara kanggo dhakwah utawa nyebarake agama islam. Nganti ing sawijining dina Ki Martoloyo tekan ing desa sing ana ing tlatah Wonosobo. Ki Martoloyo uga nyebarake islam ing kana. Kanggo mincut kawigetene warga supaya gelem pada ngumpul, Ki Martoloyo mbarang dadi lengger. Kamangka lenggerkuwi dandanane kaya wong wedok sing biyasane njoged kayata gambyong utawa tayub kang anggon-anggonane jarik, kemben, sampur, lan nganggo gelung gedhe. Nanging kabeh kuwi mau dilakoni Ki Martoloyo kanthi manah kang ikhlas. Sabanjure Ki Martoloyo njoged kaya lumprahe wong mbarang.


Akeh sing nonton Ki Martoloyo kang lagi mbarang. Kabeh kang nonton pada seneng-seneng, malah akeh kang padha melu njoged bareng karo Ki Martoloyo. Sawise dirasa cukup anggone senenseneng lan wis akeh wong kang ngumpul, Ki Martoloyo banjur ngrampungi anggone njoged. Kabeh sandhangan kang dienggo kanggo mbarang diuculi. Ki Martoloyo banjur linggih ing tengah-tengahe wong-wong mau. Ki Martoloyo banjur mejangi para warga babagan agama islam.
Ki Martoloyo nganggo acara mbarang lan macak dadi wong wedok kuwi mau kabeh ana alasane. Ki Martoloyo ngerti, yen warga nganti ngerti yen dikumpulake amarga arep diceramahi utawa dikon ngrungokake dakwah, mesthi ora padha gelem lan ora bakalan ana sing teka, mula Ki Martoloyo nganggo cara mbarang supaya warga padha kepincut banjur padha ngumpul. Wis mesthi warga luwih seneng ndelok acara-acara kang sipate panglipur utawa kasenengan dunya, tinimbang ngaji ngangsu kawruh babagan agama utawa ngrungokake dhakwah.
Ki Martoloyo banget anggone prihatin nalika ngerti yen warga padha mentingaken kasenengan urip tinimbang akhirate. Mula sethithik mbaka sethithik Ki Martoloyo wiwit ngenalake islam marang para warga. Lengger dinggo terus kanggo mincut kawigatene para warga supaya gelem padha ngumpul.
Lengger kuwi sejatine sarana, saranane Ki Martoloyo kanggo mikut kawigatene warga supaya gelem ngrungokake dhakwah. Jeneng Lengger kuwi ana tegese. Amarga sejatine lengger uga wewelinge Ki Martoloyo marang para wargane. Ki Martoloyo ngerti yen wargane padha seneng suks-suka mula sadurunge dhakwah warga dijak suka-suka. Sawise marem anggone padha suka-suka Ki Martoloyo banjur ngendika “Elinge ngger yen urip iki ora mung kanggo seneng-seneng, nanging urip uga kudu kita gunakake kanggo ngibadah, amarga urip iki ora kanggo selawase. Tembe mburine kita bakalan dipundhut marang Gusti Kang Maha Kuwasa, mula padha ngibadaha kowe padha”. Jeneng Lengger kuwi dijupuk saka welinge Ki Martoloyo yaiku, Elinga ngger. Dadi Lengger banjur digunakake kanggo njenengi joged kang dinggo kanggo ngumpulake para warga kuwi mau.
Sawise Ki Martoloyo dipundhut marang Gusti Kang Maha Agung banjur disarekake ing Desa Giyanti, Kelurahan Kadipaten, Kecamatan Selomero, Kabupataen Wonosobo. Tedhak turune uga padha omah-omah ing kana lan nduweni kuwajiban kanggo nguri-uri kabudayan kang ana utawa kang dadi tinggalane Ki Martoloyo, kelebu lengger. Amarga Ki Martoloyo kuwi wongkang tresna banget karo seni lan tradisi, dadi selawase Ki Martoloyo dhakwah, ora amung agama kang disebarake, Ki Martoloyo uga nguri-uri seni lan kabudayan.
Miturut katrangan saka tedhak tunune Ki Martoloyo, kabeh turunane Ki Martoloyo yen wis dipundhut dening Gusti Kang Maha Kuwasa, kudu disarekake ing pasareyan keluwarga Martoloyo. Nanging turunane kang wadon disarekake ing pasareyan desa utawa pasareyan umum. Dadi kang disarekake ing pasareyan keluwarga kuwi kudu turunane langsung saka Ki Martoloyo. Dadi saumpama putri, putramantu, lan wong kang ora kecipratan getih saka Ki Martoloyo ora oleh disarekake ing pasareyan kuwi.
Lengger isih bisa kita temoni tekan saiki ing tlatah Wonosobo. Sanajan jaman sansaya maju nanging, lengger tetep “eksis” utawa ora ketilep dening kemajuwan jaman.